در ستایش مرگ؛در روایت زندگی

 

مرگ برای من اغلب شیرین به نظر می آید.شاید از منظر اغلب انسانها،تلخ یا ترسناک باشد.به هر حال دیدگاه من این است.البته وقتی به واژه ی مرگ اشاره می کنم منظورم خودِ مُردن است.قطعاً جنبه ی تلخ و ترسناک آن،پیش یا پس از مردن یا چگونه مُردن است.پیش از مردن به معنای سیر مراحل آن و پس از آن،حالاتیست که بر انسان مستولی خواهد شد.این مطلب را برای این مطرح کردم که پس از اندکی غیبت و عدم حضورم به خاطر مسائل پیش آمده ای که در جریان آن هستید، نخواستم که به یکباره به پله ای دیگر بپرم.علی رغم درگذشت دوست و همکارم،من همیشه به مرگ فکر کردم و می کنم.شاید اگر غلو نباشد روزی یک بار را به این مسئله(حتی کوتاه و گذرا) فکر خواهم کرد.حتی خیلی وقتها چگونه مردن یا در کجا مردنم را آرزو کرده ام و حتی بزرگترین آرزوهایم هم با مرگ مرتبط است.به نظر می رسد ترس مردن و دل کندن از این دنیا شاخه های ارتباطی متعددی با مسائل مختلفی همچون دلبستگی های مادی و دنیوی ، کارهای نیمه تمام ، گناه ، آرزوها و ... دارد.چه اینها باشد و چه نباشد توصیه می کنم مثل من وصیت نامه آماده ای داشته باشید و هر از گاهی آن را بازنویسی کنید.فکر کردن مداوم به مرگ، هم عمر را طولانی می کند و هم آرامش ذهنی در پی دارد.آنگاه که مرگ را گرامی می داریم و ستایش می کنیم،زندگی نیز روایت شیرین تری خواهد داشت.

روایت است که امام سجاد(علیه السلام) هر گاه از کنار جنازه ای که برای تشییع روان بود می گذشتند خدای را  به خاطر زنده بودن  و حیات ،سپاس می گفتند.

همچنین روایت شده که جناب سلمان فارسی در زمان فرمانداری مدائن دیده شده که وقتی از کنار قبرستان می گذشتند با مردگان سخن می گفتند و حالاتی را که در قبر بر آنها گذشته می پرسیدند.

با توجه به مراتب فوق لازم دانستم نکاتی را به استحضار دوستان در باب تشییع و خاکسپاری یادآور شوم:

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده اند: ((هرگاه پیکری را تشییع می کنی ، چنان باش که انگار این تویی که بر دوش ها حمل می شوی.پس با عقلت به تفکر و خشوع مشغول باش.))

برخی آداب تشییع(مستحبات و مکروهات):

مستحب است انسان اگر خبر مرگی را می شنود و یا نگاهش به جنازه ای می افتد بگوید:انا لله و انا الیه راجعون

مستحب است تشییع متوفی به صورت پیاده و به آرامی صورت گیرد.تشییع متوفی به صورت سواره و با مرکب(جز در موارد عذر) مکروه است.

مستحب است تشییع کنندگان در پشت جنازه یا اطراف آن حرکت کنند و از پایین و بالا کردن آن به طور جدی پرهیز شود.(در اینجا ذکر این نکته را مهم می دانم که علی رغم موارد باب شده در خصوص پایین و بالا کردن جنازه،حتماً از این امر پرهیز شود چرا که روح ، همچنان در بدن جنازه می باشد و کار فوق به صلاح نیست.زمان خارج شدن کامل روح از بدن،حوالی عصر است.) 

برخی آداب مستحبات و مکروهات دفن:

به قبر گذاردن زن و گشودن بندهای کفن زن را ،شوهر یا بستگان و محارمش به عهده بگیرند.ولی در خصوص گذاشتن مرد در قبر،غیر محارم مقدم هستند.

توجه:متأسفانه مرسوم شده است که هنگام تشییع،جنازه را در فواصل مختلف ، 3 مرتبه با سرعت و با ذکر اهل بیت(علیهم السلام) بالا و پایین می کنند.این نحوه ی عمل شدیداً نهی شده.بلکه طبق روایات به این شکل است:ابتدا جنازه را در فاصله ی 2 یا 3 متری نسبت به قبر روی زمین بگذارند و تا سه مرتبه،کم کم و به آرامی نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند و بردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و میت را نباید یکباره و به صورت ناگهانی وارد قبر کنند(این کار مکروه است).

بعد از گذاشتن میت در قبر،تمام بندهای کفن او را از اطراف سر میت باز کنند.صورت میت را باز کرده و آن را بر زمین بگذارند و متکایی از خاک برای زیر سر او درست کنند و سرش را روی آن قرار دهند.

پس از تلقین، با پشت دست خاک بر قبر میت بریزند و در این حال انالله و انا الیه راجعون بگویند.

همچنین مستحب از آب روی قبر بپاشند.

شایان ذکر است غذا خوردن نزد مصیبت دیدگان و یا در منزلشان مکروه است ولیکن فرستادن غذا برای بستگان و خانواده ی میت در مدتی که برای عزاداری نشسته اند، تا سه روز مستحب است.

از امیر مومنان حضرت علی (علیه السلام) نقل شده:هر کس زیارت اهل قبور(السلام  علی اهل لا اله الا الله.......)را در داخل قبرستان بخواند، خداوند ثواب پنجاه سال عبادت برای او بنویسد و گناه پنجاه ساله را از او و پدر و مادرش محو گرداند.

همچنین در روایات وارد شده که اگر برای قبور مومنین یک قبرستان،یازده بار سوره توحید خوانده شود،خداوند به قرائت کننده به عدد اموات آنجا ثواب می دهد.